Căn bệnh "chướng khí" mà quân sĩ Mã Viện bị nhiễm thời đó, được Đông y gọi là "cước khí", vì thường bắt đầu phát từ dưới chân ("cước" = chân, "khí" = bệnh chướng khí, không hợp thủy thổ).
Còn ở Châu Âu, năm 1897, Eijkman (người Hà Lan), đã phát hiện có thể sử dụng cám để chữa cước khí. Về sau Eijkman đã chiết xuất được vitamin B1từ cám, có tác dụng đặc trị cước khí. Nhờ phát minh này, về sau Eijkman đã được trao giải Nô-ben Y học. Sau khi phát minh ra vitamin B1, Tây y bắt đầu gọi "cước khí" là "bệnh thiếu vitamin B1" (beriberi); còn trường hợp "cước khí xung tâm", nghĩa là suy tim do cước khí, thì gọi là "bệnh tim do cước khí" (beriberi cardiopathy).
Ý dĩ có tác dụng chữa trị và phòng ngừa cước khí, là vì hàm lượng vitamin B1 trong ý dĩ rất cao (mỗi 100g ý dĩ có chứa tới 33mg vitamin B1). Ý dĩ còn là loại lương thực có giá trị dinh dưỡng rất cao, thường được sử dụng để bồi dưỡng cho người cao tuổi, trẻ nhỏ bị suy nhược và phụ nữ sau khi sinh đẻ. Hàm lượng chất đạm (protein) trong ý dĩ (13-14%) lớn gấp 2 lần gạo tẻ (6-7%), trong đó có các acid amin như lencine, lysine, arginine, tyrosine, ...
Ngoài ra ý dĩ còn chứa nhiều nguyên tố vi lượng và hoạt chất sinh học có giá trị khác như coixol (ý dĩ tố), coixenolide, ... Chính vì vậy, ý dĩ đã được giới khoa học tôn vinh là "vị hoàng đế trong thế giới các cây họ lúa".
Do được sử dụng suốt từ xưa tới nay, nên ý dĩ có rất nhiều tên gọi khác nhau như "bồ đề chu", "giao niệm chu", "ý chu tử", "thảo chu nhi", "lão nhã chu", "chân chu mễ". Ở nước ta, tại miềm Bắc ý dĩ thường được gọi là "hạt cườm", "bo bo", miền Nam thường gọi là "cườm gạo", dân tộc Thái gọi là "co đuôi", ...
Theo Đông y: Ý dĩ có vị ngọt nhạt (cam, đạm), tính mát (lương); vào 3 kinh Tỳ, Phế và Thận. Một số y gia cho rằng, vào 3 kinh Tỳ, Vị và Phế. Có tác dụng kiện tỳ (xúc tiến chức năng tiêu hóa), bổ phế (bổ tạng phế), thanh nhiệt, lợi thấp. Dùng trị thủy thũng, cước khí, tỳ hư tiết tả, thấp tý, gân mạch co quắp, co duỗi khó khăn, phế nuy (teo phế nang), phế ung (ápxe phổi), tràng ung (ápxe đường ruột), lâm trọc (tiểu tiện đục, nước tiểu nhỏ giọt), bạch đới (phụ nữ khí hư ra nhiều), ...
Để chữa trị "tỳ hư tiết tả" (tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa) thường sử dụng hạt ý dĩ sao, phối hợp với bạch truật, phục linh, sơn dược, bạch biển đậu và khiếm thực, để tăng cường tác dụng "kiện tỳ trừ thấp".
Để chữa trị thủy thũng, tiểu tiện khó khăn, thường dùng ý dĩ sống, phối hợp vơi xa tiền tử, trư linh, phục linh, trạch tả, để tăng thêm tác dụng "lợi thủy trừ thấp".
Để chữa trị thấp cước khí, cẳng chân sưng thũng đau nhức, thường phối hợp thêm với mộc qua, ngưu tất và tân lang.
Một số bài thuốc có sử dụng ý dĩ:
(1) Thuốc bổ chữa lao lực: Hạt ý dĩ 5g, mạch môn đông 3g, tang bạch bì (vỏ trắng rễ cây dâu tằm) 3g, bách bộ 3g, thiên môn đông 3g; nước 600ml sắc còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày (Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam).
(2) Thuốc bổ tỳ, chữa tiêu chảy: Hạt ý dĩ 30g, hạt mã đề 16g, sắc nước uống trong ngày. Chuyên trị tỳ hư (chức năng tiêu hóa yếu), bụng trướng đầy, ỉa chảy (Lâm sàng thường dụng trung dược thủ sách).
(3) Chữa bệnh phổi, nôn ra máu: Hạt ý dĩ 40g, nước 400ml (2 bát) sắc còn 1 bát (200ml); thêm ít rượu vào uống làm 2 lần trong ngày; uống liền 10 ngày (Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam).
(4) Thiên kim vĩ kinh thang: Hạt ý dĩ 60g, lô căn (rễ cây lau) 30g, đông qua nhân (hạt bí đao) 20g, đào nhân (nhân hạt đào) 7g; sắc nước uống trong ngày. Chuyên trị chứng phế ung, hoại thư phổi, ho thổ ra mủ hôi tanh (Lâm sàng thường dụng trung dược thủ sách).
(5) Chữa tiểu tiện ra sỏi: Hạt ý dĩ 20g, nước 600ml, sắc còn 200ml; uống liên tục đến khi thấy tiểu tiện bình thường là được (Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam).
(6) Chữa viêm bàng quang, viêm niệu đạo, sỏi tiết niệu - đái rắt, niệu đạo đau buốt, nóng rát: Dùng toàn bộ cây ý dĩ tươi (thân, lá và rễ) 250g; sắc với nước, chia thành 2-3 phần uống trong ngày (Tố thực phổ hòa trung thảo dược phương).
(7) Chữa tê thấp: Hạt ý dĩ 40g, phổ thục linh 20g; nước 600ml sắc còn 200ml; chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống liền 10 ngày nếu thấy tiểu tiện nhiều là bệnh giảm (Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam).
(8) Ma hoàng hạnh nhân ý dĩ cam thảo thang: Ma hoàng 9g, hạnh nhân 9g, hạt ý dĩ 16g, cam thảo 8g; sắc nước uống trong ngày. Chuyên trị phong thấp, toàn thân đau nhức, về chiều bệnh nặng thêm (Lâm sàng thường dụng trung dược thủ sách).
(9) Chữa phụ nữ khí hư (đới hạ) quá nhiều: Dùng rễ cây ý dĩ 30g, hồng táo (táo tầu) 12g; sắc với nước, chia thành 2-3 phần uống trong ngày (Tố thực phổ hòa trung thảo dược phương).
(10) Chữa phụ nữ kinh nguyệt không thông (loại trừ trường hợp có thai): Dùng rễ cây ý dĩ 30g tươi (hoặc 12g khô); sắc nước uống trong ngày; trước mỗi chu kỳ uống 3-5 thang (Tố thực phổ hòa trung thảo dược phương).